دهان‌شویه مایعی است که برای شستشو و تمیز نگه‌داشتن فضای داخل دهان استفاده می‌شود. معمولاً آنها حاوی مواد ضدعفونی‌کننده نیز هستند که باکتری‌هایی که در دهان زندگی می‌کنند را از بین می‌برند. بعضی از مردم از دهان‌شویه برای از بین بردن بوی بد دهان استفاده می‌کنند و برخی دیگر برای جلوگیری از پوسیدگی دندان. نکته مهم در مصرف دهان‌شویه‌ها این است که در صورت تجویز پزشک مورد استفاده قرار گیرند و به صورت خودسر و طولانی مدت پیشنهاد نمی‌شوند؛ زیرا در این صورت هم می‌تواند دهان را مستعد قارچی شدن کنند و هم باعث ایجاد تغییر رنگ دندان‌ها شوند.
انواع دهان‌شویه
دو نوع دهان‌شویه وجود دارد: آرایشی و درمانی.
- دهان‌شویه‌های آرایشی بوی بد دهان را به طور موقت کنترل می‌کنند و طعم دلپذیری را در دهان شما می‌گذارند.
- دهان‌شویه‌های درمانی شامل موادی هستند که باعث کاهش باکتری‌ها می‌شوند و می‌توان از آن در شرایطی مانند پس رفت لثه‌ها، التهاب لثه، خشکی دهان و ایجاد پلاک استفاده کرد. آنها بدون نسخه و به صورت نسخه در دسترس هستند.
اجزاء اصلی تشکیل‌دهنده‌ی یک دهان‌شویه عبارت‌اند از: آب، الکل، عوامل پاک‌سازی، عوامل طعم‌دهنده و عوامل رنگ‌دهنده. عوامل فعال دهان‌شویه‌ها بسته به نوع آنها متفاوت خواهند بود، لیکن این مواد را می‌توان در چهار گروه کلی تقسیم‌بندی کرد:
- عوامل ضد میکروبی که مستقیماً بر روی باکتری‌های دهان عمل می‌کنند و باعث کاهش پلاک‌های دندانی، کاهش شدت التهاب لثه و کنترل بوی بد دهان خواهند شد.
- فلوراید که ضایعات کوچکی (پوسیدگی‌های دندان) که بر روی مینای دندان ایجاد می‌شوند را کاهش می‌دهد و مقاومت دندان‌ها در برابر پوسیدگی را افزایش می‌دهد.
- نمک قابض که به عنوان اسپری خوشبوکننده‌ی دهان عمل می‌کند و بوی بد دهان را از بین می‌برد.
- خنثی‌کننده‌های بو که توسط ترکیبات شیمیایی غیر فعال‌کننده‌ی بو انجام می‌شود.
دهان‌شویه‌های فلوراید
مهم‌ترین نوع دهان‌شویه‌ها، فلورایدها هستند. این دسته، از مزایای بسیاری برخوردار هستند و در بیمارانی استفاده می‌شود که از لحاظ پوسیدگی دندانی در گروه high risk قرار می‌گیرند. بیماران های ریسک افرادی هستند که در سال بیش از یک پوسیدگی فعال در دندان‌هایشان ایجاد می‌شود.
نحوه استفاده از فلوراید
نحوه مصرف آنها به این صورت است که پس از استفاده از نخ دندان و مسواک، دهان‌شویه فلوراید را یک دقیقه در دهان خود غرغره کنید و بعد از آن حتی مصرف آب هم ممنوع است تا زمانی که محتوای فلوراید داخل دهان‌شویه به سطح دندان‌های شما جذب شود. دهان‌شویه‌های فلوراید در دو نوع بدون الکل و حاوی الکل موجود هستند و شما باید هنگام خرید دقت کنید که نسخه بدون الکل آن را خریداری نمایید، زیرا الکل در حفره دهان ریسک احتمال ابتلا به سرطان را افزایش می‌دهد و همین‌طور باعث خشکی دهان می‌شود.
همچنین دهان‌شویه فلوراید بسته به غلظت آن، در دو نوع تولید می‌شود که یکی از آنها به صورتی است که می‌توانید به صورت هفتگی از آن استفاده کنید و دیگری را به صورت روزانه نیز می‌توان استفاده کرد. با توجه به اهمیتی که مصرف فلوراید دارد، در نتیجه هنگام خریداری خمیردندان هم باید دقت کنید تا خمیردندانی را انتخاب کنید که بین ۱۰۰۰ تا ۱۵۰۰ ppm فلوراید داشته باشد. علاوه بر این، این نکته را فراموش نکنید که پس از مسواک زدن نباید خمیر دندان موجود در دهان را خارج کنید و نباید دهانتان را با آب شستشو دهید. چراکه فلوراید موجود در خمیر دندان دیگر فرصتی برای جذب شدن بر مینای دندان شما را نخواهد داشت.
