حدوداً بعد از شش ماه از تولد کودک، دندان‌های شیری شروع به رویش می‌کنند. همان‌طور که می‌دانید دندان‌های شیری، دندان‌های دائمی نیستند و حدوداً از سن ۵ سالگی شروع به افتادن می‌کنند و به جای آنها دندان‌های دائمی و همیشگی در می آیند.
متأسفانه، بسیاری از والدین بر این باور هستند که دندان‌های شیری بعد از مدتی از دست می‌روند و به همین دلیل نیازی به مراقبت ندارند. این باور بسیار اشتباه است و در صورت عدم مراقبت از دندان‌های شیری امکان دارد مشکلات متعددی برای کودک رخ بدهد. افتادن زود هنگام دندان‌های شیری، رویش دندان‌های دائمی را مختل می‌کند و عوارض بدی را در پیش دارد.
یکی از مشکلاتی که برای اغلب کودکان رخ می‌دهد، سیاهی دندان‌ها است. سیاه شدن دندان‌ها علل مختلفی دارد که عبارت‌اند از:
- اغلب مادران از تأثیر قطره آهن بر دندان‌ها کودک خود گلایه می‌کنند؛ چون این قطره باعث سیاه شدن دندان‌ها خواهد شد.
- ممکن است دندان فرزند شما ضربه خورده باشد. برای مثال کودک از صورت به زمین افتاده و همین ضربه، در کنار تمام مشکلاتی که ایجاد می‌کند، منجر به سیاه شدن دندان کودک نیز شده است.
- والدینی که به کودک خود شیشه شیر می‌دهند دقت کنند این کار اگرچه مزایایی دارد؛ اما باعث پوسیدگی زودرس دندان‌ها و نهایتاً سیاه شدن آنها می‌شود.
- نوشیدنی‌های اسیدی همانند نوشابه و قند موجود در آب‌میوه‌های صنعتی نیز زمینه‌ساز سیاهی دندان‌های کودک می‌شوند. دقت کنید که چه نوع خوراکی به کودک خود می‌دهید؟ اگر خوراکی آغشته به رنگ‌های صنعتی باشد، رنگ‌ها باعث کدر شدن تدریجی دندان‌ها می‌شود
- درست است که استفاده از مولتی‌ویتامین‌ها برای کودک لازم و ضروری است؛ اما زیاده‌روی در این زمینه می‌تواند سیاه شدن دندان نوزاد را به دنبال داشته باشد.
- به خاطر داشته باشید که مقدار زیاد فلوراید منجر به سیاهی دندان می‌گردد؛ لذا در استفاده از خمیردندان و دهان‌شویه زیاده‌روی نکنید.
- تحقیقات حاکی از آن است که مصرف تتراسایکلین در دوران بارداری زمینه را برای سیاه شدن دندان نوزاد فراهم می‌کند.
- به هیچ عنوان به کودک خود غذا و نوشیدنی داغ ندهید؛ چون در این صورت منافذ سطح دندان باز شده و پلاک‌ها داخل آنها نفوذ می‌کنند. در نتیجه رنگ دندان به تدریج تغییر می‌کند.
راه‌های پیشگیری از سیاه شدن دندان:
- با توجه به این که کودک شما چند سال دارد، می‌بایست از مقداری خمیردندان که حاوی فلوراید است استفاده کنید. مصرف زیاد آن ممکن است منجر به تغییر رنگ دندان‌های کودک شود.
- تمیز نگه‌داشتن دندان را از همان ابتدا به کودک خود یاد دهید. در ابتدا به منظور تمیز کردن از یک پارچه نخی و نرم استفاده کنید و کم‌کم پروسه مسواک زدن را به او بیاموزید.
- بعضی از غذاها قند زیادی دارند که والدین اجازه مصرف آن را نباید به کودکان بدهند چرا که قند موجود در آن می‌تواند منجر به پوسیدگی دندان کودکان، خراب شدن و در نتیجه تغییر رنگ دندان‌ها شود.
- مسواک زدن را در سنین کم به کودکان خود یاد دهید؛ ولی با توجه به مزایایی که دارد، بعضی از والدین نگران این هستند که کودکان خمیردندان را بخورند، پس با توجه به این موضوع ضروری است که حتماً به فرزند خود یاد دهید بعد از مسواک زدن خمیردندان را باید به بیرون تف کند.
- اگر شما هم به کودک خود می‌گویید که قبل از خواب حتماً باید یک لیوان شیر بخورد، این عادت را ترک کنید چرا که شیر برای رشد باکتری‌ها محیط مناسبی را ایجاد می‌کند.
درمان لکه سیاه دندان کودکان
لکه‌های سیاه بیشتر مشکلات زیبایی ایجاد می‌کنند. مسواک زدن روزانه برای از بین بردن این لکه‌ها کافی نیست. برای از بین بردن لکه‌ها و رفع این مشکل زیبایی باید دندان‌ها به صورت تخصصی تمیز و جرم‌گیری شوند. اگرچه معمولاً اسکیلینگ و مسواک زدن دندان با پودر پامیس کافی هستند؛ اما معمولاً لکه‌های سیاه باز می‌گردند.
درمان‌های دیگر مانند:
- فلوراید تراپی
- جرم‌گیری اولتراسونیک (فراصوت)
- ایرفلو (جت فشرده یا میکرو ذرات بی‌کربنات یا گلیسین)
- پولیش با خمیرهای میکرو ساینده
- خمیردندان سفیدکننده
می‌توانند برای کودکان در صورتی که لکه‌ها روی دندان‌های دائمی ایجاد شده‌اند استفاده شوند با این حال دندانپزشک دلیل و درمان مناسب برای آن را مشخص خواهد کرد اگر لکه‌های سیاه در اثر پوسیدگی باشند دندانپزشک خرابی‌ها را پر خواهد کرد و در موارد شدیدتر از درمان عصب‌کشی یا کشیدن دندان کمک خواهد گرفت.
اگر دندان دائمی کودک آسیب‌دیده باشد دندانپزشک سعی خواهد کرد تا آن را حفظ کند؛ به طور مثال ممکن است دندان آسیب‌دیده را روکش کند. اگر لکه ناشی از باکتری کروموژنیک باشد دهان‌شویه‌های اکسیژنه آن را برطرف خواهند کرد.
